چکیده :
بیابانها عمدتا ً در قلمرو بین المدارین و یا برخی از مناطق بری ، آنجا که زمستانهای سرد و تابستانهای گرم دارد گسترش یافته است و حدود یک سوم از خشکیها را اشتغال کرده است و یونسکو وسعت آن را 50 میلیون کیلومتر برآورده کرده است . بیابانهای داخلی در ایران ، در منطقه فلات مرکزی ایران قرار گرفته اند که این منطقه نیمی از مساحت ایران را شامل می شود . این منطققه که در میان رشته کوههای البرز و خراسان و زاگرس واقع گریده است کبیه مناطق کویری و بیابانی ایران را در بر گرفته است
نویسنده: طاهره خزائی ارشد اقلیم
(دانشگاه ازادچالوس
در حال حاضر هر سال دست کم شش میلیون هکتار زمین به
گستره چهار میلیارد هکتاری بیابان های جهان اضافه می شود و خسارات مالی
ناشی از آن، ۴۲ میلیارد دلار در سال است
بیابان ها ی طبیعی دنیا با
مساحت تقریبی 40 میلیون کیلومتر مربع [1] ( بدون قطب جنوب) بزرگترین بوم
سازگان جهان را تشکیل می دهند [2]. این بیابان ها که مدام در حال رشد و
گسترش نیز هستند به یکی از مشکلات بزرگ جهان تبدیل شده است به طوری که بیش
از 110 کشور جهان را تحت تاثیر قرار داده و علاوه بر تهدید معیشت بیش از
1.2 میلیارد نفر از ساکنان کره زمین، 135 میلیون انسان را نیز در سراسر
جهان با خطر جا به جایی مواجه ساخته است. این آوارگان ، ترکیب جمعیتی
بسیاری از نقاط جهان را بهم ریخته اند [3]. سازمان ملل متحد می گوید در حال
حاضر هر سال دست کم شش میلیون هکتار زمین به گستره چهار میلیارد هکتاری
بیابان های جهان اضافه می شود و خسارات مالی ناشی از آن، ۴۲ میلیارد دلار
در سال است. به گفته محققان این زمین ها کم کم پتانسیل تولیدی خود را از
دست می دهند به طوری که اکنون 10 تا 20 درصد این زمینهای خشک، برخی از
نمونه های حیات گیاهی یا کاربری های اقتصادی خود را از دست داده اند
ادامه مطلب ...
آبهای زیرزمینی بطور طبیعی ، و بطور کلی تحت اثر وزن خود از نقاط مرتفع به سوی نقاط پست حرکت میکنند. حرکت افقی آب در زیر زمین اغلب بسیار آهستهتر از رودخانههاست، به نحوی که سرعت آب در رودخانهها را با متر در ثانیه میسنجند در حالی که سرعت آبهای زیرزمینی با سانتیمتر در روز و حتی متر در سال سنجیده میشود
● جابجایی آب در زیر زمین در تجزیه و تحلیل حرکت آب زیرزمینی ، مسیر واقعی پرپیچ و خم مولکولهای آب از خلال منافذ رسوبات و درز و شکاف سنگها را به صورت مسیرها صافی در نظر میگیرند، بطوری که گویی مولکولهای آب مستقیما از درون ذرات جامد عبور میکند. خطوط صاف مسیر حرکت مولکولهای آب را اصطلاحا «خط جریان» میگویند. جریان آب زیرزمینی معمولا بهصورت یکنواخت و ماندگار است. با استفاده از ارتفاع سطح آب در چاههایی که در یک سفره حفر شدهاند میتوان «نقشه خطوط تراز ایستایی» را تهیه کرد. این گونه نقشهها از نظر مطالعه حرکت آب در زیر زمین و کسب اطلاعات در مورد سفره آب زیرزمینی بسیار مفید است. خطوط تراز ابهای زیرزمینی را خطوط هم پتانسیل نیز میگویند. جهت جریان آب زیرزمینی و نحوه ارتباط آب زیرزمینی با رودخانهها و دریاچه ها را مشخص کرد، جهت و سرعت حرکت آب زیرزمینی را همچنین میتوان بوسیله «رویابها» نیز مشخص کرد. به این منظور مقداری مواد رنگی ، مواد نمکی یا مواد رادیواکتیو را به آب چاه افزوده و زمان دریافتشان را در چند چاه مجاور مشخص میکنند. به این وسیله ، با در دست داشتن فاصله چاهها از یکدیگر جهت و سرعت حرکت آب زیرزمینی معلوم میشود.
ادامه مطلب ...
آب
کافی مهمترین همراه شما در کویر است حتی در شرایطی که تشنگی خیلی شدید
نیست می تواند باعث کند شدن فعالیت مغزی شما گردد گردد , بنا بر این اولین
قدم در شرایط بحرانی برنامه ریزی برای تهیه آب می باشد حتی در شرایطی که
شما مطمین هستید نیاز مبرمی به آب ندارید . اگر آب در دسترس دارید در
نوشیدن آب صرفه جویی نکنید زیرا نرسیدن آب کافی به بدن می تواند باعث گیجی ,
کند شدن ذهن و غلظت خون گردد همچنین کم آبی بدن می تواند باعث افزایش ترس و
سرد شدن بدن گردد پس در شرایط بحران هرچند که آب کافی در اختیار نداشته
باشید در مصرف آب صرفه جویی نکنید .
یک انسان معمولی می تواند برای مدت
معینی بدون آب به زندگی ادامه دهد . مهمترین عامل از پای در امادن انسان آب
نیست بلکه روحیه فرد و عوامل روانی می باشد . مدت زمان زنده ماندن بستگی
مستقیم به دمای محیط و میزان تعرق دارد از این روی در شرایط بحران هرگز در
زمان تابش خورشید حرکت نکنید و به استراحت بپردازید , زمانی که تابش خورشید
به حد اقل میرسد بهترین زمان برای فعالیت است . برای مثال در مناطق کویری
ایران در تابستان و در دمای 49 درجه و بدون مصرف آب حد اکثر زمانی که یک
فرد زنده می ماند چیزی در حدود 2 الی 3 ساعت می باشد . در صورتیکه همین فرد
در زمان تابش در زیر سایه استراحت کند و در شب به ادامه مسیر بپردازد در
حدود 5/2 روز می تواند بدون مصرف آب به زندگی ادامه دهد . نکته حایز احمیت
دیگر این است که برای هر روز زنده ماندن در دمای 49 درجه (با احتساب
استراحت در روز و حرکت در شب ) به مقدار 2 لیتر آب نیاز است .
ادامه مطلب ...
کانونهای بحرانی و فرسایش بادی بیابانهای ایران نزدیک به ۱۸۹ کانون است.
فعالیتهای بیابانزدایی در ایران از سال ۱۳۴۵ آغاز شده و تا سال ۱۳۸۸ خورشیدی ۲۶ میلیون و یکصد هزار هکتار از جنگلهای دستکاشت از گونههای مقاوم و متناسب با مناطق خشک در ایران ایجاد شدهاست.
کویر لوت و دشت کویر از بیابانهای اصلی و بزرگ ایراناند.
کویر لوت
کویری است در منطقه جنوب شرقی ایران. این کویر در شمال شرقی شهرستان کرمان قرار دارد. هسته آن گرمترین نقطه کره زمین است
واژه کویرلوت
اصطلات جغرافیایی که تاکنون به این خطه پهناور نسبت داده شدهاست عبارتاند
از: چاله لوت (چاله لوت در کتاب ژئومرفولوژی کاربردی –بیابان – فرسایش
بیابانی – دکتر حسن احمدی معادل پلایا Playa یک واژه اسپانیائی است گرفته
شده و به معنی حوضه مرکزی و یا به عنوان چاله داخلی مورد استفاده دارد)،
دشت لوت، کویر لوت، بیابان لوت و .... ولی واژه «دشت لوت» در برگیرنده
تمامی واژههای دیگر است.
موقعیت و شاخصهای کلی دشت لوت
* دشت لوت محدودهای است بین استانهای خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان
* دشت لوت بین دو گسل نهبندان در شرق و نای بند در غرب قرار دارد.
* حد شمالی آن در حد مدار ۳۲ درجه و حد جنوبی در حد مدار ۲۸ درجه .است
* وسعت حوضه آبگیر دشت لوت، حدود ۱۷۵ هزار کیلومتر مربع (یک دهم مساحت کشور)
* طول آن از شمال به جنوب حدود ۹۰۰ کیلومتر و غرب به شرق حدود ۳۰۰ کیلومتر است
ادامه مطلب ...