گروه جغرافیا (تنکابن)

جغرافیا علمی برای بهتر زیستن

گروه جغرافیا (تنکابن)

جغرافیا علمی برای بهتر زیستن

تغییرات آب و هوایی آب را به سیاره سرخ باز می‌گرداند

گروهی از سیاره شناسان بین المللی برپایه اطلاعات جدیدی که مدارگرد ناسا جمع آوری کرده است دریافتند که در صورت تغییر آب و هوای مریخ، آب می تواند به سیاره سرخ باز گردد. به گزارش خبرگزاری مهر، دانشمندان موسسه تحقیقاتی ساوث وست آمریکا و دانشگاه ساپینتزای ایتالیا با استفاده از اطلاعاتی که رادار SHARAD مدارگرد Mars Reconnaissance ناسا جمع آوری کرده است کشف کردند برخلاف آنچه که تاکنون تصور می شد مریخ حدود 3 میلیارد سال قبل کاملا خشک و منجمد نشده است، بلکه اتمسفر آن هزاران سال قبل مجددا گرم شده و در سطح این سیاره، آب به حالت مایع جریان یافته است.
  
   این بررسیهای جدید نشان می دهد بخش بسیار وسیعی از مریخ که منجمد است در میان "دی اکسید کربن" یخی محصور شده است. به ویژه میزان دی اکسید کربن منجمد در قطب جنوب سیاره سرخ 30 برابر بیشتر از آن چیزی است که تصور می شد. این تحقیقات نشان می دهد که اتمسفر و آب بر روی مریخ برپایه نوسانات محور چرخش سیاره پدیدار می شوند. در بعضی دوره ها به ویژه حدود 100 هزار سال قبل زاویه انحراف این محور به 40 درجه رسیده و همین مسئله موجب گرم شدن اتمسفر و ذوب یخها شده است.

ادامه مطلب ...

تیتان بزرگترین قمر زحل، لایه‌ای مایع زیر سطح جامد خود دارد

ستاره شناسان بلژیکی اعلام کردند احتمالا زیر سطح تلماسه های منجمد قمر تیتان، بزرگترین قمر سیاره زحل، اقیانوسی وسیع از مایعات قرار دارد. به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس، پژوهشگران رصد خانه سلطنتی بلژیک پس از تحلیل و بررسی اطلاعات هفت ساله ای که سفینه فضایی کاسینی طی گردش در مدار تیتان به زمین مخابره کرده است، اعلام کردند با شکل گیری فرضیه جدید، تصویری تازه از ماهیت این سیاره پوشیده از متان منجمد در ذهن دانشمندان ترسیم می شود.
   به موجب نتایج این تحقیقات که قرار است در نشریه ستاره شناسی و فیزیک نجومی منتشر شود، میزان اینرسی قمر تیتان، یعنی اندازه انرژی مورد نیاز برای متوقف کردن حرکت این سیاره، حدود پنجاه درصد از انچه که بر اساس جسم مواد جامد این قمر براورد می شود بیشتر است. این مورد تنها در صورتی امکان پذیر خواهد بود که میزان چگالی و تراکم قمر در سطح بیشتر از مرکز باشد، مسئله ای که با درک و اطلاعات کنونی درباره نحوه شکل گیری سیارات و قمرها مطابقت پیدا نمی کند.
   احتمال جایگزین که تحت این شرایط بیشتر در ذهن دانشمندان شکل گرفته این است که چگالی قمر تیتان بطور کامل از مواد جامد نیست، بلکه حاوی حجم عظیمی از اقیانوس مایع زیر سطح تلماسه های منجمد ان از جنس متان است. به گفته پژوهشگران این فرضیه که تیتان لایه ای مایع زیر سطح جامد خود دارد، درست تر به نظر می رسد.
   به گفته آنها اگر بخواهیم حرکت تیتان را در مدار کنونی آن توجیه کنیم، چاره ای نداریم جز اینکه بر اساس اطلاعات موجود بگوییم لایه ای مایع زیر سطح منجمد خود دارد که موجب می شود انرژی کمتری برای توقف چرخش آن لازم باشد.

با سرعتی کمتر از زمین؛ سیاره سرخ سردتر می‌شود

جبه سیاره مریخ احتمالا هر یک میلیارد سال 30 تا 40 درجه سانتیگراد سردتر می‌شود. بر اساس مشاهدات ماهواره‌ای از ترکیبات سنگ‌های آتشفشانی، محققان مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه و دانشگاه پل ساباتیه در تولوز فرانسه پس از بازسازی سیر تکامل حرارت در سیاره مریخ برای اولین در چهار میلیارد سال گذشته به این نتیجه رسیده‌اند.
   این مقادیر نشانگر آن است که روند سرد شدن این سیاره آرامتر از کره زمین است که 70 تا 100 درجه در میلیارد سال بوده و بر طبیعت خاص سیاره زمین تاکید می‌کند که در آن سیر تکاملی حرارت با صفحات تکتونیکی زمین تحت تاثیر قرار گرفته است.
   تاریخچه تحول آب و آب‌وهوا در مریخ در دهه‌های اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. با این حال برای پیگیری سیر تکامل یک سیاره باید تمامیت آن را در نظر گرفت. این موضوع به درک تکامل حرارت و دینامیک کل سیاره در ارتباط با فعالیت آتشفشانی یا تکتونیکی نیاز دارد.
   شکل‌گیری آتش‌فشان‌ها از ذوب شدن بخشی از سنگهای جبه، قسمت بالای این مایعات تفتالی (ماگمایی) و فوران آنها به سمت سطح بیرونی نشات می‌گیرد. ترکیب مایعات تفتالی با فشار، عمق و دمایی که در آن این فوران اتفاق افتاده کنترل می‌شود.
   این ارتباط بین مواد شیمیایی تفتال و شرایط ذوب توسط محققان موسسه تحقیقات فیزیک نجومی و سیارات در مورد مریخ مورد استفاده قرار گرفت. طیف سنج اشعه گاما بر روی فضاپیمای اودیسه به ترسیم نقشه‌هایی از فراوانی عناصر مختلف شیمیایی در سطح سیاره مریخ پرداخته‌است.
   محققان به ویژه بر روی سیلیکون، آهن و توریم تمرکز کردند که در برابر شرایط ذوب حساس هستند. فراوانی این سه عنصر در 12 منطقه آتش‌فشانی مریخ نشانه واضحی از فرآیند ذوب در جبه مریخ در چهار میلیارد سال اخیر بوده‌است. محققان نشان دادند که تغییرات در آهن، سیلیکون و توریم در سنگهای آتش‌فشانی نشانه‌ای از افت دمای جبه در طول زمان، ضخیم‌تر شدن سنگ‌کره در پایه‌ای که دیده ذوب در آن رخ می‌دهد و تولید تفتال در عمق‌های بسیار زیاد است.
   این نتایج می‌تواند سیر تحولی حرارت را در سیاره مریخ بازسازی کند که به گفته دانشمندان با افتی آهسته‌تر در دمای خود پیش می‌رود. دلیل این مساله احتمالا نبود صفحات تکتونیکی در مریخ است.

کشف دورترین خوشه عظیم کهکشانی

بزرگترین جرم عظیم فضایی شناخته‌ شده تاکنون، یک خوشه کهکشانی موسوم به SPT-CLJ2106-5844 است که همچنین کاوشگری از شرایط در جهان جوان است. به گزارش ایسنا، ستاره‌شناسان مرکز اخترفیزیک دانشگاه هاروارد با استفاده از اطلاعات به دست آمده از تلسکوپ چاندرا موفق به کشف دورترین خوشه عظیم شناخته شده موسوم به SPT-CLJ2106-5844 شده‌اند که وزن آن ‌٣/١ هزار تریلیون برابر جرم خورشید و بیش از هزار برابر کهکشان راه شیری است.
   اکتشاف این دانشمندان از آنجایی حاصل شد که ماده عادی در خوشه‌ها در خود کهکشانها وجود ندارد بلکه در فضاهایی گسترده بین کهکشان‌ها در یک خوشه موجود است. این گاز بین کهکشانی بسیار داغ بوده و اتم‌های آن یونیزه هستند که در نتیجه یکی شدن ماده با خوشه به وجود می‌آید. این گاز از خود اشعه‌های ایکس منتشر می‌کند و همچنین تابش میلی‌متری را با تاثیر متقابل خود با نور تابش زمینه کهکشانی منحرف می‌کند. کهکشان‌ها معمولا به شکل گروهی هستند. برای مثال کهکشان راه‌شیری و همسایگان آن در حدود ‌٥٠ کهکشان در لبه خوشه «سنبله» قرار دارد که مجموعه‌ای از حدود ‌١٢٠٠ تا ‌٢٠٠٠ کهکشان است. خوشه‌های کهکشانی عظیم‌ترین اجسام در کهکشان هستند و تصور می‌شود که شکل‌گیری آنها از نوسانات کوچک فضایی در تراکم ماده در جهان اولیه بوده باشد. از این رو خوشه‌های کهکشانی مواردی قوی برای تحقیق در مورد رشد ساختار در جهان اولیه بوده و تعداد و جرم آنها به ستاره‌شناسان در آزمایش‌های مدل‌های کیهان‌شناختی از جمله شکل‌گیری کهکشان کمک می‌کند. به گفته دانشمندان این خوشه به قدری دور است که نور آن با گذشت ‌٥/٧ میلیارد سال به زمین می‌رسد. یکی از جالب‌ترین نتایج این اکتشاف این است که در صورت صحت مدل‌های کنونی چگونگی تکامل جهان، خوشه‌هایی با این اندازه در جهان جوان بسیار نادر هستند. در حقیقت این خوشه را می‌توان تا حدی منحصربه فرد دانست.

ناسا از کامل‌ترین تصویر زمین پرده برداشت

سازمان فضایی آمریکا (ناسا) می‌گوید از دقیق‌ترین و شگفت‌انگیز‌ترین تصاویری که تاکنون از زمین گرفته شده‌اند، پرده برداشته است.
در یکی از این تصاویر که توسط سازمان فضایی آمریکا انتشار یافته است، آمریکای شمالی و مرکزی، بخش‌هایی از آمریکای جنوبی و اقیانوس‌های اطلس و آرام به وضوح و با کیفیت بالا دیده می‌شوند.


دانشمندان ناسا این تصاویر حیرت‌انگیز را با استفاده از هزاران «مشاهده ماهواره‌ای» و از صدها کیلومتر دورتر از سطح زمین ثبت کرده‌اند.
آن‌ها سپس عکس‌های سطح زمین، اقیانوس‌ها، سواحل دریاها و ابرها را با یکدیگر ترکیب کرده‌اند و نتیجه آن چیزی شده است که در عکس زیر مشاهده می‌شود:

 

فضانوردان این سری از عکس‌ها را با استفاده از ماهواره «ترا» که در فاصله 700 کیلومتری از سطح زمین قرار دارد، تولید کرده‌اند.
این در حالی است که این عکس‌ها حتی متخصصان ناسا را نیز هیجان‌زده کرده است.یک سخنگوی ناسا در این باره می‌گوید: «این عکس، بیشترین جزئیات را در میان عکس‌های گرفته شده از زمین دارد و زیبایی سیاره کوچک ما را نشان می‌دهد».
وی می‌افزاید: «این عکس با استفاده از مجموعه‌ای از مشاهدات ماهواره‌ای خلق شده است».
گفتنی است سازمان فضایی آمریکا از زمانی که نخستین ماهواره‌های مجهز به دوربین در اوایل دهه 60 میلادی به فضا فرستاده شدند، مشغول عکس‌برداری از زمین از فضا است.