سال 94 هم به سرعت برق و باد گذشت. آنچه می ماند عملی است که انجام داده ایم. سال گذشته همین روزها طی مصاحبه ای برنامه های کاریم را تبیین کردم. اکنون بعد از گذشت یک سال می بینم بخش قابل توجهی از برنامه ها اجراء شده اند و اکنون برای اجرای بخشهای ناتمام باید تلاش کرد... امیدوارم علیرغم مشکلات مالی موجود بتوانم به اتفاق همکارن، کارهایمان را در سال جدید به بهترین نحو ممکن پیش ببریم.
پژوهشکده تعلیم و تربیت در مسیر تحول
پژوهشکده تعلیم و تربیت اداره کل آموزش و پرورش استان لرستان همزمان با سایر استانهای کشور در سال ۱۳۶۹ تحت نام “کارشناسی تحقیقات” فعالیت خود را در ساختمان اداره کل آموزش و پرورش استان آغاز کرد. در ابتدا، این کارشناسی صرفا در اجرای طرحهای پژوهشی ملی با شورای تحقیقات وزارت متبوع همکاری داشت، اما به تدریج فعالیت این کارشناسی توسعه یافت و علاوه بر مشارکت در طرحهای ملی و بین المللی از جمله طرح های “تیمز” و “پرلز” و” تیمز پیشرفته”، در سطح استانی نیز به طور مستقل طرحهای پژوهشی قابل توجهی را با همکاری اساتید برجسته دانشگاهها و معلمین توانمند آموزش و پرورش استان به اجرا در آورده است.
در حال حاضر پژوهشکده تعلیم و تربیت آموزش و پرورش استان لرستان دارای یک ساختمان مستقل دو طبقه است که در خیابان شهید مطهری، از مناطق مرکزی خرم آباد با قابلیت دسترسی آسان برای عموم پژوهشگران واقع گردیده است. مدیریت این پژوهشکده اخیرا به آقای علی جودکی سپرده شده است. به همین بهانه گفتگویی با مدیر جدید پژوهشکده انجام داده ایم تا بیشتر با کم و کیف فعالیت پژوهشکده و برنامه های پیش روی ایشان آشنا شویم.
گفتنی است پیش از ایشان سیده منصوره شاهرخی با حفظ سمت، از ۳۱ شهریورماه ۹۳ سرپرستی گروه تحقیق و پژوهش آموزش و پرورش لرستان را عهدهدار بوده است. پیش از شاهرخی نیز داود فروغی (آذر ۹۱ تا مرداد ۹۳)، محمد رضا بازگیر (آبان ۸۹ تا آبان ۹۱)، محمدباقر گودرزی (۸۷ تا ۸۹) و ناصر طرهانینژاد(۸۴ تا ۸۶)، رضا پاک (۸۰ تا ۸۴) و سید رحمتالله سهرابی (۷۸ تا ۸۰) عهدهدار این سمت از بدو تأسیس پژوهشکده بودهاند.
کشکان: آقای جودکی، خودتان را بیشتر برای خوانندگان ما معرفی نمائید.
جودکی: با عرض ادب واحترام، اینجانب تحصیلات دوره های ابتدایی، راهنمایی و متوسطه را در شهرستان پلدختر به اتمام رساندم. در خرداد ۶۸ موفق به اخذ مدرک فوق دیپلم آموزش ابتدایی از مرکز تربیت معلم گلپایگان گردیدم. در مهرماه ۶۸ به عنوان مدیر-آموزگار خدمت رسمی خود را در آموزش و پرورش آغاز کردم. از سالهای آغازین خدمت در آموزش و پرورش به کارهای پژوهشی علاقمند بودم. در مهرماه سال ۷۲ ضمن شرکت در نخستین سمینار ارائه یافته های پژوهشی محققین آموزش و پرورش، یافته های خود را به صورت سخنرانی ارائه نمودم و همین موضوع باعث شد مدیران وقت اداره کل آموزش و پرورش استان از اینجانب دعوت به کار نمایند و از شهرستان پلدختر به شهرستان خرم آباد (اداره کل آموزش و پرورش) منتقل شوم. اینگونه شد که از سال۷۲ تا ۸۴ (به مدت ۱۲ سال) درسمت های کارشناس آموزش ابتدایی، کارشناس آموزش متوسطه، کارشناس امور کمک آموزشی و آزمایشگاهی، کارشناس مسئول آموزش های متوسطه نظری و پیش دانشگاهی و کارشناس انجمن اولیاء و مربیان سازمان آموزش و پرورش خدمت نمودم.
همزمان با خدمت در آموزش و پرورش به ادامه تحصیل نیز پرداختم. در سال۷۹ موفق به اخذ مدرک لیسانس جغرافیای انسانی-گرایش مدیریت و برنامه ریزی روستایی شدم و در سال۸۷ نیز موفق به اخذ مدرک فوق لیسانس جغرافیای طبیعی-گرایش اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی گردیدم. هم اکنون نیز در دوره دکتری تخصصی جغرفیای طبیعی-گرایش کلیماتولوژی به تحصیل اشتغال دارم.
از سال ۷۱ کار روزنامه نگاری را آغاز کرده و از آن زمان تا کنون کم و بیش در مطبوعات مختلف (سراسری و محلی) فعالیت دارم. از آغاز فعالیت در عرصه نگارش و پژوهش، اقدام به نگارش ده ها مقاله در سطوح مختلف نموده ام. در حوزه رسانه علاوه بر فعالیت در مطبوعات، با رادیوی استان از جمله برنامه های «رنگ جوانی» و «با جوانان» حضور داشته ام. با حوزه IT آشنایی دارم و از ظرفیت های موجود در فضای مجازی جهت پیشبرد امور بهره می گیرم. در زمینه تالیف، دو کتاب در حوزه جغرافیا منتشر کرده ام. اگر بخواهم به گذشته برگردم باید به عرض برسانم در زمان جنگ تحمیلی نیز در جبهه های جنگ حضور داشته ام. در حال حاضر ۲۷ سال سابقه خدمت دارم و تدریس در دوره های مختلف تحصیلی را نیز تجربه کرده ام.
کشکان: جهت آشننایی خوانندگان، در مورد پژوهشکده تعلیم و تربیت توضیح بدهید.
جودکی: همانطور که مطلعید ساختمان پژوهشکده تعلیم و تربیت در منطقه مطهری خرم آباد (خیابان شهید واقفی، جنب مسجد دولتیاری) واقع شده است. این مرکز دارای امکانات خوبی جهت استفاده پژوهشگران است. برای نمونه، کتابخانه تخصصی این مرکز با بیش از ۸۰۰۰ جلد کتاب تخصصی در حوزه تعلیم و تربیت (با موضوعات روش تحقیق در علوم انسانی، مدیریت آموزشی، روان شناسی، مشاوره و…) جهت استفاده عموم فرهنگیان استان مهیا شده است. علاوه بر فرهنگیان گرامی، افراد غیر فرهنگی نیز می توانند از طریق “معرف فرهنگی” از کتب و سایر منابع این کتابخانه استفاده نمایند. علاوه بر کتابهای موجود، تعداد ۱۱۶۹ عنوان پایان نامه دوره کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی و تعداد ۱۰۴۰ عنوان طرح پژوهشی در این مرکز نگهداری می شود که همکاران فرهنگی و اعضاء غیر فرهنگی می توانند از این منابع استفاده کنند. در نظر است جهت توسعه کمی و کیفی این مرکز پژوهشی، علاوه بر خرید کتب جدید؛ نسبت به راه اندازی کتابخانه دیجیتالی و تهیه کتابهای الکترونیکی نیز اقدام شود. استفاده از قرائت خانه با رعایت مقررات پژوهشکده برای عموم علاقه مندان رایگان و آزاد است واتاق کنفرانس با سیستم های مناسب برای برگزاری جلسات شورای تحقیقات، کمسیونهای تخصصی و جلسات درون سازمانی میسر است. این مرکز دارای سیستمهای سمعی و بصری مناسب از جمله رایانه، دیتا پروزکتور، بورد الکترونیکی و… می باشد. با توجه به پراکندگی استان و بعد مسافت بین مرکز استان و برخی از شهرستانها و به منظور فراهم کردن امکانات لازم برای مشارکت اساتید برجسته دانشگاهها در اجرای طرح های تحقیقاتی در سطح استان و ملی، یک واحد سوئیت جهت استراحت و اسکان پژوهشگران غیربومی و اساتید مهمان، در این مرکز مهیا گردیده است.
کشکان: عمده ترین فعالیتهای پژوهشکده شامل چه نوع فعالیتهایی است؟
جودکی: اجرای طرح های پژوهشی کاربردی در حوزه تعلیم و تربیت، اجرای برنامه معلم پژوهنده، اشاعه یافته های پژوهشی و به طور کلی فرهنگ سازی برای انجام پژوهش و نهادینه کردن فرهنگ پرسشگری در تمام سطوح آموزش و پرورش از عمده ترین فعایتهای پژوهشکده تعلیم و تربیت است.
کشکان: شما راجع به سوابق پژوهشکده، امکانات و وضع موجود به اختصار توضیح دادید، منبعد چه برنامه هایی جهت اجرا در دستور کار دارید؟
جودکی: ما برنامه هایمان را در سه دسته کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تنظیم کرده ایم. شرح این سه دسته اولویت ممکن است باعث اطاله کلام شود، لذا به اختصار عرض می کنم: زمینه سازی برای حل مسائل گریبانگیر آموزش و پرورش، افزایش کمیت و بهبود کیفیت فعالیتهای آموزش و پرورش از طریق بهره برداری از یافته های پژوهشی انجام شده، انجام طرح های پژوهشی متناسب با وضعیت مخاطبان به منظور افزایش دانش و مهارت آنان برای تصمیم گیری مناسب و همانگونه که قبلا اشاره شد، نهادینه کردن روحیه پرسشگری و به تبع از آن فرهنگ پژوهشگری در تمام سطوح آموزش و پرورش اعم از معلم و متعلم از اهداف غایی پژوهشکده تعلیم و تربیت است.
کشکان: نهادینه کردن روحیه پرسشگری و ترویج فرهنگ پژوهشگری کار ساده ای نیست. شما چه موانع و مشکلاتی را پیش روی پژوهشکده می بینید که ممکن است مانع تحقق این هدف شما شود؟
جودکی: هنگامی که وضع موجود را به طور دقیق بشناسید و وضع مطلوب را تعریف کنید و در برنامه هایتان مراتب استراتژی (راهبرد)، راهکار، تاکتیک و تکنیک را به طور دقیق و روشن معلوم کنید، مشکلات نمی توانند مانع پیشرفت کارتان شوند.
کشکان: شما با اطمینان خاطر راجع به استراتژی ها و برنامه هایتان صحبت می کنید، آیا به منابعی که باعث پیشرفت امور شوند دسترسی دارید؟
جودکی: منابعی که در امر برنامه ریزی مد نظر برخی برنامه ریزان قرار می گیرد معمولا به سه منبع مالی(پول)، منبع مادی(تجهیزات و امکانات) و منبع انسانی(نیروی متخصص) محدود می شود اما بنده قائل به منبع چهارمی تحت عنوان “منبع معنوی” هستم. این منبع اعم از مفهوم معنویت به تعبیرعامه است. به تعبیر دیگر اگر به کارمان ایمان و اعتقاد داشته باشیم و با عشق، علاقه و ایمان قلبی کارمان را انجام بدهیم حتما در کارمان موفق خواهیم شد. اگر مصر هستید به یک منبع که ممکن است محدویت برایمان ایجاد کند اشاره کنم، باید عرض کنم: تنها منبعی که ممکن است در پیشبرد برنامه هایمان تاخیر ایجاد کند، منبع مالی است. خوشبختانه مدیرکل آموزش و پرورش استانمان فردی فرهیخته، تحصیل کرده و اهل تحقیق و پژوهش است و بنده به خاطر شناختی که از این ویژگیها داشتم این مسئولیت را پذیرفتم. لذا با توجه به شناختی که از وضع موجود دارم محتمل می دانم استان لرستان طی سالهای آینده به یکی از قطبهای پژوهشی کشورمان تبدیل شود.
کشکان: اگر ممکن است به صورت موردی اشاره بفرمایید که دقیقا چه اتفاقی قرار است در پژوهشکده بیافتد؟ به زبان ساده تر، طی چند سال آینده پژوهشکده چه چیزیهایی را خواهد داشت یا به دست خواهد آورد که اکنون ندارد؟
جودکی: من یک فرد عملگرا هستم. دوست ندارم الان فهرستی ازکارهایی که قرار است انجام بگیرد را ارائه دهم و بعد از چند سال اگر به مصاحبه خودم مراجعه کردم و دیدم در همین سایت شما وعده هایی داده شده که نتوانسته ام انجام دهم، خود و همکاران را سرزنش کنم.
کشکان: علاقمندیم چند مورد را ذکر کنید تا خوانندگان بدانند، هدفگذاری تان روی چه چیزهایی است؟
جودکی: به اختصار عرض می کنم، تهیه بانک اطلاعاتی پژوهشگران استان، راه اندازی کتابخانه دیجیتالی، احیاء کمیته های پژوهشی شهرستانها و مناطق، تشکیل کمیته های تخصصی متناسب با برنامه های پیش بینی شده، اجرای طرح های پژوهشی در سطح ملی توسط پژوهشگران استان، تصمیم گیری در سطح ملی و اجرا در سطح استانی، انتشار مجله تخصصی، تبدیل پژوهشکده فعلی به یک پژوهشکده تخصصی مورد تائید وزارت علوم و باز هم تاکید می کنم، نهادینه کردن فرهنگ پرسشگری و پژوهشگری در تمام سطوح آموزش و پرورش از جمله اهدف ماست.
کشکان: باسپاس از گفتگویی که انجام دادید. کلام آخر را به خودتان واگذار می کنم. چه حرف ناگفته ای دارید که دوست دارید بیان کنید؟
جودکی: بنده هم از شما و همکارانتان سپاسگزارم. پیشاپیش فرا رسیدن سال جدید را به یکایک همکاران عزیزم در سراسر استان تبریک عرض می نمایم. امیدوارم در سال جدید همگی ما بیش از پیش در راه پیشبرد اهداف مقدس نطام جمهوری اسلامی و نطام ارزشمند تعلیم وتربیت گام برداریم. همچنین برای معاونت جدید پژوهشی استان (آقای مجتبی بهمنیان) که از افراد خوشنام، باتجربه و اساتید دانشگاهی است آرزوی موفقیت دارم.
گفتگو و عکس: مصطفی شکری/ کشکان