چگونه حرکات صفحات زمین موجب زمین لرزه می شود؟

چگونه حرکات صفحات زمین موجب زمین لرزه می شود؟

بزرگ ترین تحول علمی در تاریخ زلزله شناسی-مطالعه زمین لرزه ها-در اواسط قرن بیستم با پیشرفت تئوری تکتونیک های صفحه اتفاق افتاد. دانشمندان ایده تکنوتیک صفحه را پیشنهاد کردند تا شماری از پدیده های خاص و عجیب  و غریب روی زمین، مثل حرکت قاره ها در طول زمان، بی نظمی فعالیت های آتشفشانی در مناطق مشخص و حضور برجستگی های عظیم در کف اقیانوس را توضیح دهند.

اساس تئوری این است که لایه سطح زمین -لیتوسفر- که از بسیاری از صفحات تشکیل شده، در بالای لایه اتنوسفر می لغزند. 

 اساس تئوری این است که لایه سطح زمین -لیتوسفر- که از بسیاری از صفحات تشکیل شده، در بالای لایه اتنوسفر  می لغزند. در مرزهای بین این صفحات عظیم خاک و سنگ سه چیز اتفاق می افتد: 

عکسی از زلزله هایتی

 

صفحات از هم دور می شوند-اگر دو صفحه از همدیگر دور شوند، سنگ مذاب داغ ازلایه های منتل زیر لیتوسفر جاری می شود. این مواد مذاب روی سطح می آید (اکثراً در کف اقیانوس) و پس از این گدازه نامیده می شود. هنگامی که گدازه خنک می شود، سفت می شود تا مواد لیتوسفر جدید را تشکیل دهد وشکاف و دهانه را پر کند. این خطوطی که صفحات در دوطرف آن از هم دور می شوند، مرز صفحه واگرا یا جدا شونده نامیده می شود.

صفحات می توانند به طرف هم کشیده شوند-اگر دوصفحه به طرف همدیگر حرکت کنند، به عنوان مثال یک صفحه زیر یکی دیگر کشیده می شود. این صفحه به زیر رفته، در لایه های منتل پایین تر فرو می نشیند و نشست می کند، و در آن جا ذوب می شود. در بعضی از مرزها -جایی که دو صفحه با هم تلاقی می کنند- هیچ صفحه ای در موقعیتی نیست که زیر دیگری برود، بنابراین به سوی هم کشیده می شوند تا کوه ها را تشکیل دهند. خطوطی که صفحات به طرف همدیگر کشیده می شود، مرزهای صفحه همگرا یا تلاقی نامیده می شود.

صفحات برخلاف هم می لغزند-در مرزهای صفحات دیگر، صفحات به آسانی به وسیله همدیگر لغزانده می شوند-یکی مثلاً به شمال حرکت می کند و یکی به جنوب. در این موقعیت صفحات مستقیما در مرزها به داخل یکدیگر  حرکت نمی کنند، آنها محکم باهم کشیده و یا از هم رانده می شوند و مقدار عظیمی از کشش و فشار و درهم تنیدگی در مرزها به وجود می آید.

جایی که این صفحات با هم برخورد می کنند، شما می توانید گسل ها را ببینید -گسل ها که شکستگی هایی در پوسته زمین هستند، جایی هستند که توده های سنگ در هر طرف مرز در مسیرهای مختلف حرکت می کنند. وقوع زلزله ها در امتداد خطوط گسل نسبت به جاهای دیگر کره زمین معمول تر است. 

منبع:۰۲۰