اقیانوس ها چه میزان آب و چقدر عمق دارند؟

حالا به لطف تحقیق جدیدی که به وسیله مؤسسه اقیانوس شناسی وودز هول (WHOI) انجام شده بشر به پاسخ این پرسش قدیمی که عمق اقیانوس ها به طور دقیق چقدر است نزدیک تر شده. براساس محاسبات دانشمندان این مؤسسه، عمق متوسط اقیانوس ها 3682.2 متر است که 21 تا 51 متر از برآوردهای قبلی کمتر است.

این محققان به دنبال تعیین حجم دقیق اقیانوس های زمین هم هستند. تا اینجا برآوردهای این محققان حاکی از این بوده است که حجم کل اقیانوس های زمین هم کمتر از آخرین محاسبات است. آخرین محاسبه حدود 30 سال قبل انجام شده و اندازه گیری های جدید 0.3 درصد اختلاف را بین دو آمار نشان می دهد. این میزان حجمی معادل حدود پنج برابر خلیج مکزیک است که ممکن است در نظری اجمالی زیاد به نظر می رسد ولی در واقع چنان که گفته شد تنها 0.3 درصد پایین تر از برآوردهای 30 سال قبل است.

به نظر محققان نکته جالب این است که چگونه دانشمندان در گذشته با استفاده از تکنیک های خامی که برای اندازه گیری عمق اقیانوس ها مورد استفاده قرار می دادند به نتایج دقیقی دست یافته اند. چنان که به عنوان مثال در سال 1888 جان موری وزنه هایی سربی از طناب یک کشتی آویزان کرد تا حجم یک اقیانوس را محاسبه کند. در آن منطقه اقیانوسی، متوسط عمق اقیانوس فقط 1.2 درصد بیشتر از رقمی بود که چرت و اسمیت از گروه تحقیقاتی که اندازه گیری ماهواره ای انجام می دهند می گویند.

باشروع دهه 1920، محققان با استفاده از ژرفاسنج ها برآوردهایشان را از عمق اقیانوس به طور چشمگیری بهبود دادند.

حالا دانشمندان برآوردهایشان از عمق متوسط و حجم اقیانوس ها را با استفاده از اندازه گیری های ماهواره ای انجام داده اند. آنها نتایج مطالعاتشان را در آخرین شماره مجله اقیانوس شناسی به چاپ رسانده اند. این اولین بار است که با استفاده از اندازه گیری های ماهواره ای عمق متوسط و حجم اقیانوس ها تعیین می شود.

ماتئو چرت دانشمندی که در دپارتمان (WHOI) شیمی و ژئوشیمی دریایی کار می کند می گوید:«اگر بخواهید میزان حجم آب سیاره را بفهمید، می توانید پنج شش آمار مختلف را که اکثرشان مربوط به اندازه گیری های 30-40 سال اخیر است را در گوگل پیدا کنید.»

این محققان اطمینان می دهند که تفاوت آمارهای آنها با آمارهایی که از تحقیقات قبلی به دست آمده بیانگر کاهش آب اقیانوس های زمین نیست. چراکه نشانه هایی که بیانگر آن باشد که اقیانوس های زمین آب از دست می دهند وجود ندارد. بنابراین تنها توجیهی که برای وجود تفاوت بین آمارهای جدید با آمارهای گذشته وجود دارد این است که بشر در زمینه تعیین مکان رشته کوه ها و سایر ساختارهای زیرآب توانایی بیشتری پیدا کرده است.

والتر اچ. اف. اسمیت، متخصص ژئوفیزیک در سازمان ملی اقیانوسی و جوی آمریکا و از اعضای تیم تحقیق می گوید:«اندازه گیری های ماهواره ای نشان می دهد که کف اقیانوس ها برآمده تر و کوهستانی تر از آنی است که تاکنون تصور می شد. همین طور که اندازه گیری ها بهبود می یابد، اندازه هایی که از حجم اقیانوس ها به دست می آید کاهش نشان می دهد.»

بنابراین این آمارها نشانه کاهشی واقعی آب نیست. بلکه نشانه محاسبه دقیق تر ساختارهای زیرآبی است که اگر وجود نداشتند آب جای آنها را پر می کرد.

اسمیت درباره نحوه اندازه گیری های ماهواره ای نیز می گوید:«رادار مبتنی بر ماهواره نمی تواند کف اقیانوس را ببیند. بلکه تنها سطح اقیانوس را اندازه گیری می کند و آن چه که در زیر سطح است را بازتاب می دهد. برای مثال اگر یک رشته کوه زیر بخش مشخصی از اقیانوس وجود داشته باشد، سطح بالای آن به شکل برآمدگی ظاهر می شود. به این ترتیب من براساس مجموعه ای از داده ها محل قرارگیری و ارتفاع کوه ها را برآورد می کنم.»

محققان می گویند که پروژه اندازه گیری ماهواره ای همه اقیانوس های جهان را به طور کامل پوشش داده است. به جز بعضی از مناطق قاره قطب شمال که با یخ پوشیده شده اند. نتیجه هم یک نقشه جهانی جدید از اقیانوس ها است.

البته اندازه گیری های ماهواره ای هم نقطه ضعف های خودشان را دارند.

اسمیت می گوید:«یک مشکل وضوح فضایی وجود دارد مثل آن چه که خارج از فوکوس یک دوربین است.» اسمیت می گوید:«ما سطح دریا را اندازه گیری می کنیم که تحت تأثیر کوه ها و در یک مسیر تار است. اما واقعاً تنها کوه های بزرگ را می بینیم. وضوح 15 برابر بدتر از نقشه های ما از مریخ و ماه است.»

معنی کاهشی که در میزان متوسط عمق اقیانوس ها در طول سال ها مشاهده می شود این نیست که آب کمتری در اقیانوس ها وجود دارد. بلکه نشانگر این است که اندازه گیری ها و آشکارسازی های دقیق تری از رشته کوه های زیر دریا و دیگر اشکالی که قبلاً به فضای آب مربوط دانسته می شد انجام شده است.

به این ترتیب محققان می گویند که اندازه گیری های بیشتری آن هم با کشتی مورد نیاز است تا به این آمارها اضافه شود و داده های ماهواره را تکمیل کند. تاکنون دستگاه کاشف زیردریایی به وسیله امواج صوتی و دیگر ابزارها تنها از ده درصد کف دریا نقشه برداری کرده اند.

مطابق برآوردهای نیروی دریایی آمریکا 200 سال طول می کشد تا تنها یک کشتی (یا ده کشتی در مدت 20 سال) عمق همه اقیانوس ها را با ژرفاسنج اندازه گیری کنند و هزینه این کار حدود دو میلیارد دلار است. ناسا بیشتر از این رقم را در سفینه ای که به سوی اروپا (ماه مشتری) فرستاده شده سرمایه گذاری کرده است.

با این حال معلوم نیست که چرا چنین نقشه برداری ای از اقیانوس در طول تاریخ انجام نشده است. چرت و اسمیت حدس می زنند که شاید به این خاطر باشد که به نظر آنها عمق و کف اقیانوس صاف بوده است.

البته چرت می گوید که برآوردهای دقیق از عمق و حجم اقیانوس می تواند به رشد ابعاد مشاهده اقیانوس و نیز مدل های تغییر آب و هوایی و برآوردهای نمک در اقیانوس ها هم متصل باشد

منبع: http://www.physorg.com/news193421463.html