مه و انواع آن/مطالبی به اختصار در مورد مه

عکس زیبا از مسیح اسمایل نژاد دانشجو کارشناسی جغرافیا 

 

 مه  وانواع آن :

برای تعریف مه نمی توان تعریف دقیق وروشنی را بیان کرد،چون در اکثر منابع تعریفی که شده است باتعریف ابر شباهتهای زیادی وجود دارد . اماباید به این نکته توجه کرد که مه در نزدیک سطح زمین به وجود می آید یعنی در طبقه پایین جو، درصورتی که ابر از مشخصه های ارتفاعات بالای جو می باشد.

بحرحال تعریفی از مه رامی توان اینگونه بیان کرد که :مه حاصل تراکم وسرد شدن هوای مرطب وگرم است که به نقطه شبنم رسیده وذرات بخار آب موجود درآن  به صورت متراکم درآمده وبه صورت ابری که به آن مه می گویند.یعنی اینکه هوای مرطب وگرم دریا باعبور سریع از روی خشکیهای سرد دمای آن به سرعت کم می شود و به نقطه شبنم می رسد ومتراکم شده مه ایجاد می شود.نکته که باید دقت کرد اینکه اگر دمای هوا پس از تشکیل مه زیاد شود مه ازهم پاشیده می شود.وضخامت مه هم به میزان رطوبت ،دما ،باد وغیره بستگی دارد.

بنابراین مکانیزم تشکیل مه وابر شبیه هم می باشد.درحقیقت مه ها ابرهای استراتوسی هستند. که درطبقه های پایین جو ونزدیک سطح زمین به وجود می آیند. ابرها هنگامی تشکیل می شوند که هوا با صعود وانبساط خود به طور بی دررو خنک شود؛اما مه از طریق سرد شدن هوادر اثر تماس ویا اشباح هوا از قطرات آب تشکیل میشود.

تفاوت اصلی بین ابر ومه در روش ومحل تشکیل است ؛نه در شکل ظاهری آنها .

می توان مه را به انواع مختلف تقسیم کرد:انواع مه از نظر قابلیت دید:1.مه ضخیم 2.مه غلیظ3.مه معمولی4.مه متوسط 5.مه رقیق.

نوع دیگر تقسیم بندی:1.مه توده هوا:این مه در نتیجه افت درجه حرارت هوا تشکل می گردد.انواع مهم این نوع عبارت از :1.مه دریایی 2.بخار دریای 3.مه زمینی 4.مه حاصل از وارونگی حرارت در سطح فوقانی 5.مه جابه جایی افقی – تشعشعی 6.مه دامنه ای.

1.      مه دریایی : این مه در نتیجه تماس یک توده هوا ی گرم روی دریا با جریانهای سرد دریایی حاصل می شود.مانند سواحل غرب آفریقا .کالیفرنیا.

2.      بخار دریایی :عبور هوای سرد که از نظر نم فقیر باشد؛که باعبور ازدریاهای گرم باعث ایجاد پدیده ای بنام بخار دریایی می کند.نتیجه این نوع مه اختلاف شدید فشار بخار آب بین هوا وآب ،که منحصر به طبقه پایین جو است ودارای ضخامت 3الی 15متر ودر دوره سرد سال است . این دونوع جزء مه های تبخیری هستند.

3.      مه زمینی :در نتیجه سرد شدن پایینترین طبقه اتمسفر در سطح زمین تشکیل می شود. مهمترین عامل سرما حاصل از تشعشع زمینی می باشد.

4.      مه های حاصل از وارونگی حرارت در سطح فوقانی:بیشتر در زمستانها اتفاق می افتد. مانند مه های تشعشعی در سطح خشکیها مشاهده می شود.مه های حاصل از وارونگی حرارت در سطح فوقانی در زمستان در منطقه برون حاره و مخصوص برون حاره ومخصوصا در عر ضهای بالا به سبب از دست رفتن حرارت حاصل از تراز منفی تشعشعی تشکیل می شود.

5.      مه جابه جایی افقی – تشعشعی : این نوع مه ها در نتیجه حاصل سرمای از تشعشع زمینی ،شبانه در هوای مرطوب است.که روزها ازطرف دریا وآرد خشکی می شوند.به عبارت دیگر در تشکیل این مه هم جابجای افقی  وهم تشعشعی ،نقش اصلی را دارد. وبیشتر دراواخر  تابستان و اوایل پاییز مشاهده می شود.

6.      مه دامنه ای :در نواحی ناهموار ومرتفع تشکیل می شود ؛توده هواهای  ضمن صعود در دامنه به تدریج سرد شده و به نقطه اشباع می رسدودر نتیجه سبب تشکیل مه می شود.

نوع دیگر تقسیم بندی  مه های تبریدی : که حاصل سرد شدن توده هوا ی گرم ومرطوب حاصل از می شود که شامل :

1.مه های تابشی 2.مه وزشی 3.مه کوهستانی 4.مه آمیخته که در بالا بعضی توضیح داده شده.

مه آمیخته :مانند آنچه در جبهه های سرد رخ می دهد .هوای گرم وسرد مخلوط می شوند و دما به نقطه شبنم  پایین می آیدوبه تشکیل  مه می انجامد.

حال می توان مه ها را از نظر شرایط موجود برای تشکیل آن به 4 دسته تقسیم کرد:1.مه تابشی (Radiation Fog) 2.مه فرارفتی (Advective fog  ) 3.مه جبهه ای (Frontal Fog) 4.مه فراشیبی (UpslopFog).

مه تابشی : این مه کمتر از انواع دیگر مه ها متداول است.زمانی رخ می دهد که شبها صاف وآرام یا زمانی که باد بسیار ملایم باشد وزمین وهوای مجاور آن سرد باشد.

هنگامی که این نوع مه تشکیل می شود حتما شبنم یا یخجه ها نیز در سطح زمین وجود خواهد داشت .این مه نشانگر آن است که هوا برای مدت حداقل 24ساعت خوب است.

مه فرارفتی : این مه بر اساس جابه جایی  و حرکت افقی هوا به وجود می آید.دو مورد در این مه وجود دارد: 1.هوای سرد ممکن است از سطح زمین به طرف سطح گرم اقیانوسها وزیده ویا هوای گرم روی اقیانوسها مخلوط شده باشد.

2.هوای گرم مرطوب بر روی سطحی وزیده ودر اثر تماس با آن سرد شود.

مه جبهه ای :دومین گروه بزرگ مه ها راتشکیل ذمی دهند. در این نوع  تراکم در نتیجه نفوذ بخار آب به درون توده هوا حاصل می شود وبیشتر در مناطق بارانی تشکیل می شود .

نگارنده:علی محمدپورزیدی دانشجوی اقلیم دانشگاه آزاد چالوس.

منبع: هواواقلیم شناسی.دکترامین علیزاده.دکتر غلامعلی کمالی .دکترفرهادموسوی .دکترمحمدموسوی بایگی.انتشارات فردوسی مشهد.چاپ سیزدهم .زمستان1388

مبانی آب وهواشناسی .دکتر محمد رضا کاویانی .دکتر بهلول علیجانی .انتشارات سمت

مبانی اقلیم شناسی .دکتر ابراهیم جعفر پور .انتشارات پیام نور

برچسب ها: مه    ابر نزدیک به زمین  Fog    Dim مه آلود بودن     ابر نزدیک به زمین  مقالاتی در مورد مه   ابرهای نزدیک به زمین   نقطه شبنم   مه در ایران     در چه ماه هایی بیشتر مه میآید