با سرعتی کمتر از زمین؛ سیاره سرخ سردتر می‌شود

جبه سیاره مریخ احتمالا هر یک میلیارد سال 30 تا 40 درجه سانتیگراد سردتر می‌شود. بر اساس مشاهدات ماهواره‌ای از ترکیبات سنگ‌های آتشفشانی، محققان مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه و دانشگاه پل ساباتیه در تولوز فرانسه پس از بازسازی سیر تکامل حرارت در سیاره مریخ برای اولین در چهار میلیارد سال گذشته به این نتیجه رسیده‌اند.
   این مقادیر نشانگر آن است که روند سرد شدن این سیاره آرامتر از کره زمین است که 70 تا 100 درجه در میلیارد سال بوده و بر طبیعت خاص سیاره زمین تاکید می‌کند که در آن سیر تکاملی حرارت با صفحات تکتونیکی زمین تحت تاثیر قرار گرفته است.
   تاریخچه تحول آب و آب‌وهوا در مریخ در دهه‌های اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. با این حال برای پیگیری سیر تکامل یک سیاره باید تمامیت آن را در نظر گرفت. این موضوع به درک تکامل حرارت و دینامیک کل سیاره در ارتباط با فعالیت آتشفشانی یا تکتونیکی نیاز دارد.
   شکل‌گیری آتش‌فشان‌ها از ذوب شدن بخشی از سنگهای جبه، قسمت بالای این مایعات تفتالی (ماگمایی) و فوران آنها به سمت سطح بیرونی نشات می‌گیرد. ترکیب مایعات تفتالی با فشار، عمق و دمایی که در آن این فوران اتفاق افتاده کنترل می‌شود.
   این ارتباط بین مواد شیمیایی تفتال و شرایط ذوب توسط محققان موسسه تحقیقات فیزیک نجومی و سیارات در مورد مریخ مورد استفاده قرار گرفت. طیف سنج اشعه گاما بر روی فضاپیمای اودیسه به ترسیم نقشه‌هایی از فراوانی عناصر مختلف شیمیایی در سطح سیاره مریخ پرداخته‌است.
   محققان به ویژه بر روی سیلیکون، آهن و توریم تمرکز کردند که در برابر شرایط ذوب حساس هستند. فراوانی این سه عنصر در 12 منطقه آتش‌فشانی مریخ نشانه واضحی از فرآیند ذوب در جبه مریخ در چهار میلیارد سال اخیر بوده‌است. محققان نشان دادند که تغییرات در آهن، سیلیکون و توریم در سنگهای آتش‌فشانی نشانه‌ای از افت دمای جبه در طول زمان، ضخیم‌تر شدن سنگ‌کره در پایه‌ای که دیده ذوب در آن رخ می‌دهد و تولید تفتال در عمق‌های بسیار زیاد است.
   این نتایج می‌تواند سیر تحولی حرارت را در سیاره مریخ بازسازی کند که به گفته دانشمندان با افتی آهسته‌تر در دمای خود پیش می‌رود. دلیل این مساله احتمالا نبود صفحات تکتونیکی در مریخ است.