هر چند از دیدگاه این مطالعه ممکن است عوامل مؤثر بر سیل خیزی با عواملی که بطور عام در بروز و یا تشدید سیلاب مورد بررسی قرار می گیرد تفاوت داشته باشد اما لازم است ابتدا این عوامل کلی در حوضه آبخیز و رودخانه بطور جداگانه بررسی شود و سپس بر اساس اهداف و روش مورد نظر نسبت به شناسایی آنها اقدام شود.
1- عوامل موثر در بروز و یا تشدید سیلاب در حوضه آبجیز:
بطور کلی این عوامل را می‌توان به دو دسته عوامل اقلیمی و عوامل حوضه‌ای تقسیم نمود که هر یک به سهم خود تاثیر بسزایی در تشکیل سیلاب دارند.
1-1- عوامل اقلیمی-قطعاً اگر بارندگی اتفاق نیافتد سیلی ایجاد نمی‌شود پس ایجاد سیل در درجه اول به بارش وابسته است از طرفی هر بارشی منجر به ایجاد سیل نمی‌شود.بنابراین منشاء بسیاری از سیلابهای عظیم بارانهایی است که بصورت رگبارهایی با شدت زیاد، تداوم نسبتاً طولانی، تکرارهای متوالی و یا در سطح وسیعی از حوضه رخ می‌دهند.ادامه مطلب ...
ژوراسیک اولین بار در سال 1795 توسط آ. دو هومبولت (A. de Humboldt) تحت عنوان زمینهای ژورا در حد پرمین و ماسه سنگهای تریاس مشخص گردیده ، ولی بعدا یک زمین شناس فرانسوی به نام آ. بوئه (A. Boue) سیستم ژوراسیک را تعریف نمود.
کلیات
سیستم ژوراسیک از زمین شناسی تاریخی مهمی داشته ، مطالعات با ارزش از نظر چینه شناسی و بخصوص بیوسترایتگرافی در این دوره انجام گرفته است. و. اسمیت(W. Smith) از سال 1759 تا 1839 از زمینهای ژوراسیک تقسیمات چینه شناسی فسیلهای شاخص را ثابت کرده است. دو بوش (Lide Buch) از سال 1774 تا 1854 و پونشترت (Puenestedt) از سال 1809 تا 1899 دوره ژوراسیک را به ترتیب به دو قسمت ژوراسیک سیاه و ژوراسیک سفید هر یک را با حروف یونانی به بخشهای کوچکتری تقسیم کردهاند که این تقسمات هنوز در آلمان بکار برده می‌شود. طول دوره ژوراسیک 60 میلیون سال است.
ادامه مطلب ...
نام پرمین برای اولین بار به رسوبات دریایی مربوط به اواخر دوران پالئوزوئیک ناحیه پرم واقع در شرق روسیه اطلاق گردیده است.
مشخصات دوره پرمین
طول عمر دوره از 250 تا 290 میلیون سال قبل بوده است. گذر زیرین دوره پرمین با فسیلهای شواژرنیا یا دوکفه‌ای پالئودونتا و گذر فوقانی آن با براکیوپودهای پرودوکتیده و فسیل آمونوئیدها مشخص می‌گردد. در بعضی نقاط دنیا مثل جلفای ارس (مرز ایران و روسیه) گذر بین رسوبات پرمین و تریاس مشخص نیست و مجموعه این رسوبات به پرموتریاس معروفند. بطور کلی دو نوع رخساره مهم در دوره پرمین را می‌توان تشخیص داد، یکی رخساره دریایی و دیگری رخساره مردابی و خشکی.
رخساره مردابی و خشکی پرمین
در دوره پرمین ته نشینهای مردابی و خشکی در بسیاری از نواحی دنیا مثل انگلستان و آمریکای شمالی مشاهده شده است. رخساره‌های مردابی و خشکی این دوره اغلب از ته نشستهای ماسه سنگ قرمز و شیست مارنهای قرمز رنگ تشکیل شده است. بدین جهت زمین شناسان انگلیس این رخساره را به نام ماسه سنگ قرمز جدید نامیده‌اند. زمین شناسان آمریکایی رخساره مردابی پرمین را به نام طبقات قرمز می‌نامند. اغلب در میان رسوبات گل رسی ته نشینهای تبخیری از قبیل: نمک ، کارنالیت ، ایندریت کیه زیت (سولفات دو منیزی) و گچ نیز یافت می‌شود.
ادامه مطلب ...
چرا یخ بر روی آب شناور می‌ماند؟
حتماً متوجّه شده‌اید که یخ همیشه بر روی آب شناور است. توده یخ هر چقدر هم که بزرگ باشد، باز هم در آب غرق نمی‌شود. حتّی کوههای بزرگ یخ نیز بر روی آب دریاها و اقیانوسها شناور می‌ماند. آیا می‌دانید چرا یخ در آب غرق نمی‌شود؟
«قانون اجسام شناور» توسط «ارشمیدس» دانشمند یونانی، کشف شد. طبق این قانون، وقتی جسمی داخل آب قرار می‌گیرد،دو نیرو بر آن اثر می‌کند. این دو نیرو عبارت‌اند از وزن جسم که جهتی رو به پایین دارد و نیرویی که از طرف آب و رو به بالا اعمال می‌شود. اگر وزن جسم برابر یا کمتر از نیرویی باشد که از سوی آب به طرف بالا وارد می‌شود، جسم بر روی آب شناور می‌ماند. به عبارت دیگر اگر وزن جسم برابر یا کمتر از وزن آب هم حجمش باشد، جسم بر روی آب شناور می‌شود. یک تکّه چوب، بر روی آب شناور می‌ماند؛ چرا که وزن آن تقریباً نصف وزن آب هم حجمش است. بنابراین نیمی از چوب زیر آب و نیم دیگرش بر روی آب قرار می‌گیرد. چوب پنبه نیز وضعی مشابه دارد. وزن چوب‌پنبه نزدیک به 1/5 وزن آبی است که جایش را می‌گیرد؛ بنابراین حدود 1/5 چوب‌پنبه به زیر آب می‌رود و بقیه آن بر روی آب شناور می‌ماند. به این ترتیب علّت شناور شدن یخ بر روی آب را نیز می‌توان با استفاده از این قانون توضیح داد.
ادامه مطلب ...نام توفان‌ها از روی لیست از پیش آماده‌ای انتخاب می‌شود. این لیست هر چند سال یکبار دوباره مورد استفاده قرار می‌گیرد، مگر این که توفانی آن‌قدر در خاطره‌ها باقی بماند که نامی را برای خود نگه دارد.
این روزها از تمام رسانه‌ها نام توفان بسیار بزرگ آیرین را می‌توان شنید. آیرین باعث مرگ تعدادی از افراد در آمریکا شده و در حال حاضر به نیویورک نزدیک می‌شود. در تصاویر نیویورک، آمادگی برای رسیدن آیرین همه‌جا به چشم می‌خورد، از تعطیلی مغازه‌ها و سیستم حمل و نقل عمومی گرفته تا منازل تخلیه شده. نام آیرین، باعث اضطراب مردم بسیاری در دنیا شده است. اما این نام از کجا آمده و چرا این توفان بسیار بزرگ و کم‌سابقه، به این نام خوانده می‌شود؟
در واقع در زمان‌های گذشته، توفان‌ها اسم نداشتند. در طول زمان، مردم شروع کردند به نامیدن توفان‌ها با اسامی قدیس‌ها. بعد این اسامی جای خود را به حروف نظامی دادند و امروزه، همان‌طور که بارها شنیده‌اید، توفان‌ها اغلب اسامی زنانه دارند. در واقع به گزارش دیسکاوری، توفان‌ها امروزی را نه تنها می‌توان دنیلا، لورا و ترزا نامید، بلکه نام‌هایی مانند نوربرت، کیکو، اومکایا و کرووان را هم می‌توان روی یک توفان گذاشت.ادامه مطلب ...